Ρωμιοπούλες - Πηνελόπη Δέλτα

«Σε μας, όπου η παντρειά μας επιβάλλεται, όπου ο γάμος είναι ζευγάρωμα της τύχης» είπε προσφέροντας μια μια τις λέξεις σαν να ακολουθούσε τις σκέψεις της, «ευτυχία δεν μπορεί να υπάρξει…. Ο γάμος είναι επιχείρηση… ένα συμβόλαιο που μας δένει μονάχα εμάς τις γυναίκες. Και δεν το έχουμε καν υπογράψει εμείς. Μας φτιάνουν άλλοι δεσμούς, χωρίς να μας ρωτήσουν, και οι δεσμοί αυτοί μας περιτυλίγουν, πληθαίνουν, καταντούν πυκνό δίχτυ με τον καιρό… Ποθούμε αγάπη και παντρευόμαστε το καθήκον… Τα παιδιά μας τα αγαπούμε από απελπισία, γιατί αποκλείεται για μας κάθε λαχτάρα, κάθε άλλη χαρά …ή δεν τα αγαπούμε γιατί μας θυμίζουν την επιβεβλημένη αντρίκεια αγκαλιά, όπου μας έριξαν οι γονείς μας στο βρόντο, και όπου μας αλυσοδένει αυτό που ονομάσανε καθήκον… Τίποτε δεν έχουμε κοινό με τον σύντροφό μας, ούτε πόθους, ούτε σκέψεις, ούτε επιθυμίες, ούτε χαρά…. Είμαστε δύο εχθροί που όλη μας τη ζωή, μετριούμαστε με το μάτι, έτοιμοι ν’ ανταποδώσουμε κάθε χτύπημα κάθε πόνο

……………………………

Αργά είχε χαθεί ο ήλιος πέρα στον ορίζοντα, και με μια είχαν σβήσει οι φλογερές αχτίδες, αφήνοντας χλωμή μια λάμψη στον ουρανό όπου ξεκόβουνταν σκοτεινά τώρα, σαν μαύρες βελόνες, τα μεγάλα κυπαρίσσια του Κηφισού*

 Ρωμιοπούλες.

Η Πηνελόπη Δέλτα είναι μία συγγραφέας που διαπαιδαγώγησε με τα βιβλία της 3 γενιές ελληνοπαίδων. Τα βιβλία της ανήκουν σ’ αυτό το είδος των βιβλίων που μέρος της σημερινής «διανόησης»  βγάζει σπυριά και μόνο που τα βλέπει! όπως λ.χ. ο κ. Αντώνης Λιάκος,  που  γεμάτος …ευαισθησία  για όλους τους εχθρούς της Ελλάδας, της χώρας δηλαδή που  πληρώνει τον μισθό του για να μπορεί από έδρας να χύνει το φαρμάκι του για κάθε τι  ελληνικό, αναρωτιέται με ….φρίκη:

Για πόσον καιρό ακόμη η Πηνελόπη Δέλτα θα παραμένει η «αγαπημένη συγγραφέας των παιδικών μας χρόνων»; 

Σωστός ο κύριος καθηγητής! Να αναθέσουμε  λοιπόν το έργο  στην κυρία Ρεπούση για να διαβάζουν τα Ελληνόπουλα το «ζικ – ζακ στις νερατζιές» και άλλα συναφή τερατουργήματα, όπου το παιδί θα πληροφορείται, πως η  ηρωίδα επιδίδεται σε σεξ με το ψυγείο της.  Ευτυχώς όμως που υπάρχει και η  άλλη διανόηση, χωρίς εισαγωγικά αυτή τη φορά, αλλά και ο αγνός  ελληνικός λαός που όχι μόνο δεν παρασύρονται από αυτές τις μισελληνικές υστερίες, αλλά τους έχουν πάρει πρέφα και οι μεγαλοστομίες τους μοιάζουν με τις τσιρίδες του βάτραχου του παραμυθιού που ήθελε να παντρευτεί την όμορφη πριγκίπισσα και να γένει βασιλιάς.

Αλλά ας αφήσουμε αυτούς  τους ύπουλους εχθρούς της χώρας μας να αναρωτιόνται γιατί ο ελληνικός λαός διαβάζει και θα διαβάζει Πηνελόπη Δέλτα και όχι Έρση Σωτηροπούλου, γιατί διαβάζει Σεφέρη, Παπαδιαμάντη,  Καβάφη, Ελύτη, Βενέζη και τόσους άλλους Ελληναράδες, ενώ αυτούς δεν τους διαβάζει ούτε η μάνα τους και ας πάμε στις

Ρωμιοπούλες.

Οι «Ρωμιοπούλες εκδόθηκαν εσχάτως, 74 χρόνια μετά τον θάνατό της Πηνελόπης Δέλτα. Γιατί άραγε να μην παρουσιαστεί νωρίτερα στο αναγνωστικό κοινό ένα βιβλίο που γράφτηκε πριν 75 χρόνια; Ο επιμελητής, Αλ. Ζάννας, αναφέρει στο Παράρτημα του τρίτου τόμου, ότι η ίδια είχε ζητήσει να εκδοθεί όταν η Ελλάδα ελευθερωθεί. Ωστόσο δημοσιεύεται σήμερα, που η Ελλάδα είναι αποικία χρέους στους Γερμανούς με πρωθυπουργό τον δισέγγονο της.

Η δύστυχη!

Πού να το φανταζόταν, ότι η ζωή της ήταν δεμένη τόσο τραγικά με την Ελλάδα. Με την Ελλάδα, που όπως γράφει ή ίδια στο περί ού ο λόγος βιβλίο της, ήταν η πιο μεγάλη και η τελευταία αγάπη της.

Η τριλογία « Ρωμιοπούλες» αποτελείται από τα εξής βιβλία: «Το Ξύπνημα», «Λάβρα» και «Σούρουπο»

Η ιστορία ξεκινάει τον Ιανουάριο του 1895 και τελειώνει τον Νοέμβριο του 1920.

Και τα τρία βιβλία αναφέρονται στη ζωή της Δέσποινας Κρινά – Δεπέργολα, μιας αστής ρωμιοπούλας, μεγαλωμένη με τις δασκάλες του πιάνου και των γαλλικών, που τρέχει σε βεγγέρες στο παλάτι, στις πρεσβείες και σε όλα τα πλουσιόσπιτα της Αθήνας κατ επιταγή  της μαμάς, η οποία θέλει να την παντρέψει με πλούσιο γαμπρό, είτε η κόρη της τον θέλει είτε όχι.

Έτσι αθώα ξεκινά η ιστορία της. Με τα σημερινά  ήθη  μοιάζει να είναι από άλλον πλανήτη. Και ωστόσο η εποχή που τα παιδιά μιλούσαν στους γονείς στον πληθυντικό και περίμεναν τον γαμπρό από μία καλή προξενήτρα δεν είναι και πολύ μακριά. Εγώ που είμαι παιδί της ειρήνης, θυμάμαι τις οικονομικά καλύτερες της τάξης να μιλούν με το «εσείς καλέ μαμά» και «εσείς καλέ μπαμπά». Εμένα, ως παιδί λαϊκής οικογένειας, αλλά και από την Κεφαλονιά, που ως γνωστόν δεν γνώρισε Τουρκιά και Φανάρι, αυτά μου φαίνονταν αστεία πράγματα.

Στο «ξύπνημα» η Δέσποινα παντρεύεται με το ζόρι τον Γρηγόρη Δεπέργολα, σκοντάφτοντας στην άρνηση των γονιών της να παντρευτεί αυτόν που αγαπά, και ξενιτεύεται μαζί του στην Βομβάη. Το βιβλίο κλείνει με τον σιωπηρό όρκο της Δέσποινας, να μην αρνηθεί ποτέ στην κόρη της να  παντρευτεί όποιον θέλει.

Στην «Λαύρα» η Δέσποινα επιστρέφει στην Αθήνα για διακοπές. Κάνει το ντεμπούτο της στην Αγγλική Πρεσβεία στην οποία δεξιώνεται όλη η υψηλή Αθηναϊκή κοινωνία, του πρωθυπουργού συμπεριλαμβανομένου.

Εκεί θα γνωρίσει τον Έρωτα με Ε Κεφαλαίο. Η ανταπόκριση είναι άμεση. Αλλά τι δυστυχία! Η Δέσποινα είναι παντρεμένη, έχει δυο παιδιά, η ζωή της είναι πια δοσμένη στο καθήκον της παντρεμένης γυναίκας και μητέρας. Αυτός ο έρωτας είναι καταδικασμένος, όσο μεγάλος και αν είναι. 

Μια κοινή ιστορία, που όμως η πένα της Πηνελόπης Δέλτα την χρωματίζει με μύρια χρώματα και αρώματα, πολιτικά κοινωνικά, ιστορικά, ψυχολογικά, ανθρώπινα πολύ ανθρώπινα που ξεχειλίζουν τον καμβά και γεμίσουν την Πλάση με ομορφιά που σου ξεριζώνει την καρδιά. 

Στον τρίτο βιβλίο «σούρουπο» το κρεσέντο σου σπάει τα τύμπανα! Η Δέσποινα σπαράζει  ανάμεσα στο καθήκον και στην κόλαση οι πόρτες της οποίας έχουν διάπλατα ανοίξει και της ρουφάνε κάθε μόριο της ύπαρξής της. Σ αυτή την ψυχική συντριβή θα συναντήσει τον  πόλεμο.  Είναι ένας   πόλεμος που ρημάζει τα πάντα! Η Αγία οικογένεια παρασυρμένη στην δύνη του χάνει κάθε προηγούμενο στήριγμα.  Θάνατος, φτώχεια, συμφορές έρχονται απανωτά. Η τραγωδία της Δέσποινας κορυφώνεται και οδηγεί την μοιραία αυτήν γυναίκα την fame Fatale της αρχής του προηγούμενου αιώνα σε αυτοκτονία.
Το τελευταίο κεφάλαιο της τριλογίας έχει τον τίτλο "FINIS GRECIA" . Μ΄ αυτόν τον τίτλο δηλώνει ότι έχασε πια κάθε λόγο ύπαρξης. Οι δύο μεγάλες αγάπες της, ο Βάσος Γάβρας και η Ελλάδα τέλειωσαν. Γι αυτήν δεν υπάρχει κανένας λόγος ύπαρξης.
Ω Ελλάδα Ελλάδα Πατρίδα, θ’  αναφωνήσει, ύστερα

Θα σηκωθεί και θα ανοίξει το σερτάρι της, θα πάρει το ημερολόγιό της και θα ανοίξει την τελευταία γραμμένη σελίδα.
«Ω Πατρίδα, εσύ, η τελευταία μεγάλη αγάπη, που δεν απατάς ποτέ, δεν απογοητεύεις, δεν ελαττώνεσαι, δε μικραίνεις, δεν κλονίζεσαι…» **

.......

«Ακου… Βάσο…»
Ανακατώνουνταν και ο λογισμός της. Τον έχανε. Εκανε να τον προφθάσει. Της ξέφευγε…
Μα και τα χείλη της πάγωναν… Κρύο! Κρύο! Το τζάκι…;
Ξαφνικά μπατάρησε η σκέψη της, ναυάγησε.
Και βούλιαξε και χάθηκε στο σκοτάδι το παντοτινό. ***

Η Δέσποινα σβήνει και αφήνει πίσω της μια Ελλάδα που από τις μεγάλες δόξες  των Βαλκανικών Πολέμων, αλλά και τις επιτυχίες στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο θα βουλιάζει με την απίστευτη εκλογική ήττα του Βενιζέλου στην μία εθνική ταπείνωση μετά την άλλη. Η ιστορία τελειώνει το 1920, το μοιραίο 1922 είναι κοντά, η Ελλάδα σπαράζεται από τον εθνικό διχασμό και χάνει για πάντα την Ανατολή που με σφοδρούς αγώνες και ακόμα σφοδρότερες απώλειες είχε προσπαθήσει να απελευθερώσει ο Βενιζέλος.

Αχ ! αγαπημένη Πηνελόπη, πέθανες γιατί μπήκαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα! Που να ήξερες ότι 60 χρόνια μετά τον θάνατό σου, αυτός που θα παρέδιδε την Χώρα στους Γερμανούς και πάλι θα ήταν ο ίδιος ο δισέγγονός σου!

Αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που κατατάσσει ένα μυθιστόρημα στα αριστουργήματα. Δεν θυμάμαι ποιος το είπε (νομίζω ο Ουμπέρτο Εκο στο περί λογοτεχνίας έργο του)  ωραίο είναι αυτό που μας αρέσει, τόσο απλά. Έτσι απλά θα πω και γω, ότι οι Ρωμιοπούλες είναι το αριστούργημα της Πηνελόπης Δέλτα και ένα αριστούργημα της Ελληνικής λογοτεχνίας.

Ο επιμελητής της έκδοσης, Αλ Π. Ζάννας (εγγονός της και αυτός) μας πληροφορεί ότι οι Ρωμιοπούλες είναι η αυτοβιογραφία της Πηνελόπης Δέλτα. Ότι ο μεγάλος της Έρωτας ο Βάσος Γάβρας είναι ο Ιων Δραγούμης, ότι η ερωμένη του Βάσου είναι η Μαρίκα Κοτοπούλη και λοιπά και λοιπά. Νομίζω ότι αυτές οι διευκρινήσεις είναι άχρηστες και μειώνουν την αξία του βιβλίου.

Θα ήταν προτιμότερο να μας άφηνε να κρίνουμε εμείς τι είναι μύθος και τι πραγματικότητα.



*Το ξύπνημα, σελίδα 247 και 248
** Σούρουπο σελίδα 466
*** Σούρουπο σελίδα 468 τελευταία

********************************************************************
Άλλα Έργα της ίδιας: (Αντιγραφή από την Βίκι)

Για την Πατρίδα (νουβέλα) (1909)
Η καρδιά της βασιλοπούλας (διήγημα-παραμύθι) (1909)
Παραμύθι χωρίς όνομα (1910)
Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου (ιστορικό διήγημα) (1911)
Παραμύθια και άλλα (1915)
Τα Ανεύθυνα (Διηγήματα) (1921)
Στο Κοτέτσι (παραμύθι)(1922) (σαν βιβλίο εκδόθηκε μόλις το 2011 από τις εκδόσεις Τετράγωνο)
Η ζωή του Χριστού (Δίτομο) (1925)
Τρελαντώνης (μυθιστόρημα) (1932)
Πρώτες ενθυμήσεις (διήγημα) (1932)
Μάγκας (μυθιστόρημα) (1935)
Στα μυστικά του βάλτου (μυθιστόρημα) (1937)
Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος: ημερολόγιο, αναμνήσεις, μαρτυρίες, αλληλογραφία (1978)
Ίωνας Δραγούμης: ημερολόγιο, αναμνήσεις, μαρτυρίες, αλληλογραφία (1978)
Μύθοι και Θρύλοι (διηγήματα και Παραμύθια) (1916)