Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής, update

Αυτή την Ανάρτηση την αφιερώνω στον Λάκωνα, με αφορμή ένα σχόλιο που έκανε για τον Καραθεοδωρή.

Τον Ιούνιο του 2007, η Ακαδημία Επιστημών της Βαυαρίας οργάνωσε ένα αφιέρωμα για την Ελλάδα στο Μόναχο. Από μια τέτοια γιορτή, δεν θα μπορούσε προφανώς να λείπει ο μεγάλος μαθηματικός Καραθεοδωρής.
Ολόκληρη η διάλεξη για τους γερμανομαθείς:

Griechenland in München
Constantin Carathéodory
Bauingenieur und Mathematiker
Vortrag am 28. Juni 2007
im Plenarsaal der
Bayerischen Akademie der Wissenschaften

Αγαπητέ κύριε συνάδελφε,

Βρίσκω την απόδειξη σας θαυμάσια. Στην αρχή, μου δημιούργησε κάποια δυσκολία ένα τυπογραφικό λάθος στη δεύτερη σελίδα. Τώρα όμως τα κατάλαβα όλα.
Πρέπει να δημοσιεύσετε τη θεωρία σε αυτή τη μορφή στο περιοδικό «Annalen der Physik» επειδή οι φυσικοί δεν έχουν ιδέα πάνω σ αυτό το αντικείμενο, όπως είναι η δική μου περίπτωση. Με την παρούσα μου επιστολή, θα σας φαίνομαι σαν ένας βερολινέζος, που μόλις ανακάλυψε τον πράσινο δρυμό και αναρωτιέται αν εκεί ζουν άνθρωποι.
Εάν θα κάνατε τον κόπο να μου εξηγήσετε τον κανονιστικό μετασχηματισμό , θα σας έμενα αιωνίως υποχρεωμένος και αν λύνατε το ερώτημα της κλειστής χρονογραμμής , θα έπεφτα στα γόνατά σας.

Εδώ υπάρχει κάτι βαθύτερο, άξιο του μόχθου του άριστου

Με τους καλύτερους χαιρετισμούς μου
δικός σας
Albert Einstein

Δεν είναι μόνο ο Albert Einstein, που μιλάει με τέτοια βαθειά εκτίμηση για τον Έλληνα επιστήμονα. Ο ίδιος ο Max Planck εκφώνησε τον Laudatio κατά την τελετή ένταξης του στην Ακαδημία Επιστημών της Πρωσίας.

Ο Καραθεοδωρής γεννήθηκε στο Βερολίνο, ως γυιός του Στέφανου Καραθεοδωρή, διπλωμάτη στις υπηρεσίες της Υψηλής Πύλης, στις 13/9/1873
Μεγάλωσε στις Βρυξέλλες και έμαθε γαλλικά και ελληνικά, καθώς και γερμανικά από μια παιδαγωγό.
Στο γαλλικό γυμνάσιο Athénée Royal d’Ixelles , ξεχωρίζει για το ταλέντο του στα μαθηματικά και τη γεωμετρία και κερδίζει πολλές φορές το πρώτο βραβείο σε σχολικούς διαγωνισμούς.

Σπουδάζει πολιτικός μηχανικός στο École Militaire του Βελγίου.
Πηγαίνει στην Ελλάδα και βοηθάει τον εξάδελφό του Αρίσταρχο σε ένα έργο για την διάνοιξη των δρόμων της Σάμου. Το έργο έμεινε στη μέση , καθώς ο ελληνοτουρκικός πόλεμος μαίνονταν.

Το 1898 πηγαίνει στην Αίγυπτο, στο Ασουάν και στο Ασιούτ, όπου εργάζεται ως πολιτικός μηχανικός, ενώ διαβάζει αδιάκοπα μαθηματικά.

Το 1900 επιστρέφει στην Ευρώπη, με σκοπό να αφιερωθεί στα μαθηματικά, γεγονός που εξόργισε τους συγγενείς του, αφού εξαιτίας αυτής της αγάπης του εγκαταλείπει μια καριέρα, στην οποία όλοι οι δρόμοι ήταν ανοιχτοί.
Ξεκινάει από το Βερολίνο και το 1902 έρχεται στο Göttingen, που θεωρείται ως το κάστρο των μαθηματικών της εποχής.
Το 1903 θέλει να εγκαταλείψει τη Γερμανία, αλλά οι καθηγητές του Felix Klein και ο David Hilbert τον πιέζουν να υποβάλει την υφηγεσία του.
Έτσι ο νεαρός Καραθεοδωρής γίνεται σε ηλικία 31 ετών υφηγητής του πιο διάσημου πανεπιστημίου της Γερμανίας και ίσως και του κόσμου.
Το 1909, γίνεται τακτικός καθηγητής της Technischen Hochschule Hannover, αμέσως μετά καλείται να αναλάβει το νέο πανεπιστήμιο του Breslau και το 1913 να αναλάβει τη θέση του μεγάλου μαθηματικού Felix Klein στο Göttingen.
Σε όλα τα Πανεπιστήμια της Γερμανίας ο Cara, όπως τον λένε, χαίρει απέραντης εκτίμησης.
Εντούτοις, το 1919 εγκαταλείπει το Βερολίνο και πηγαίνει στη Σμύρνη να ιδρύσει το Πανεπιστήμιο της Σμύρνης, μετά από πρόσκληση του Ελευθέριου Βενιζέλου.

Στη Σμύρνη ζούσαν τότε 200 000 Έλληνες, 90 000 Τούρκοι και 50 000 Εβραίοι.

Ο Καραθεοδωρής ονειρεύεται ένα Πανεπιστήμιο που θα ενώσει την Εσπερία και την Ανατολή. Οραματίζεται να βρει, σ αυτό το σταυροδρόμι των μεγάλων πολιτισμών της Ευρασίας, η ανατολική και η δυτική σκέψη μια καινούργια πατρίδα!
Δυστυχώς, αυτό το όραμα το θρυμμάτισε η μικρασιατική καταστροφή και έδωσε ένα τραγικό τέλος στην ελπίδα για μία ειρηνική συνύπαρξη όλων των διαφορετικών φυλών που αιώνες ζούσαν στην Ανατολή.

Ο αμερικανός πρέσβης Horton γράφει στα απομνημονεύματά του:

Ο τελευταίος Έλληνας που είδα στους δρόμους της Σμύρνης ήταν ο καθηγητής Καραθεοδωρής, πρόεδρος του καταδικασμένου σε καταστροφή Πανεπιστημίου. Μαζί μ αυτόν εγκατέλειψε την Ανατολή η ενσάρκωση του ελληνικού πνεύματος, κουλτούρας και πολιτισμού.

Ο μεγάλος αυτός επιστήμονας, διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά η ζήλεια και η μικροψυχία των ελλήνων καθηγητών δεν θα τον αφήσουν να μείνει εδώ για πάντα.

Έτσι το 1925, τον βρίσκουμε στην Βαυαρία, ως τακτικό μέλος της «Ακαδημίας των Επιστημών». Ο Καραθεοδωρής θα επιμεληθεί την έκδοση όλων των έργων του Κέπλερ, θα έρθει για λίγο στην Ελλάδα και θα επιστρέψει πάλι στη Γερμανία.
Στο μεσοδιάστημα, θα μετρήσει τις γραμμές του Παρθενώνα και θα διαπιστώσει τα εξής καταπληκτικά:
Η απόσταση των δυτικών και ανατολικών κιόνων είναι τόξο περιφέρειας ακτίνα 1850 και των βόρειων και νότιων τριπλάσιας ακτίνας ήτοι 5550.

Το 1696 ο Bernoulli άφησε ένα ανοιχτό πρόβλημα, του οποίου η λύση, όπως ο ίδιος προφήτεψε, θα έχει εφαρμογή και σε άλλες επιστήμες εκτός της μηχανικής.
«Ζητείται η γραμμή του συντομότερου χρόνου πτώσης, που ενώνει δύο σημεία»

Η γραμμή αυτή δεν είναι άλλη από την γραμμή που ακολουθεί το φώς, που σύμφωνα με τη θεωρία της σχετικότητας, δεν είναι ευθεία αλλά καμπύλη, δεδομένου ότι ο χώρος είναι καμπυλωμένος γύρω από βαρυτικά σώματα, σύμφωνα με την θεωρία του Einstein.
Το 1915, είναι έτοιμη η Θεωρία της Γενικής Σχετικότητας του Einstein.

Ο Einstein, δεν ζήτησε χωρίς λόγο την υποστήριξη του κατά 7 χρόνια μεγαλύτερου του Καραθεοδωρή.
Πράγματι, κάποια προβλήματα της Γενικής Σχετικότητας ανάγονται σε προβλήματα των υπολογισμών των μεταβολών, (πεδίο που επεξεργάστηκε ο Καραθεοδωρή)

Οι επιστημονικές επιδόσεις του Καραθεοδωρή είναι αμέτρητες, καθώς επίσης οι τιμητικές θέσεις που είχε πάρει σε πολλά Πανεπιστήμια της Γερμανίας.

Οι μεγαλύτεροι επιστήμονες της τόσο παραγωγικής εκείνης επιστημονικής περιόδου μιλούν με πολύ σεβασμό για το έργο του, αλλά και για το ήθος του.

Ο Bellman, δημοσιεύει το 1951, μετά τον θάνατο του Καραθεοδωρη τη ανισότητα που έχει πάρει και το όνομα του και η οποία είναι η βάση για την βελτιστοποίηση των δυναμικών φαινομένων. Στην δημοσίευση του Bellman, πουθενα δεν αναφέρεται το όνομα του Καραθεοδωρη, ενώ είναι αποκλειστικά δική του πνευματική κόρη.

Όπως λέει ο Prof. Dr. Roland Z. Bulirsch, αν ο Καραθεοδωρής ήταν στη Γαλλία, μια τέτοια κλοπή θα ήταν αδιανόητη, γιατί θα τον προστάτευαν οι γάλλοι συνάδελφοί του.
Πεθαίνει στις 2. Φεβρουαρίου του 1950 στο Μόναχο.
Η «ακαδημία Επιστημών της Βαυαρίας εκδίδει τα άπαντα του, σε 5 τόμους, με την επίβλεψη και επιμέλεια των συναδέλφων του καθηγητών Tietze, Perron und Sommerfeld.

Ο Carathéodory, είναι το δωρο της Ελλάδας στη Γερμανία,

λέει ο καθηγητής Prof. Dr. Roland Z. Bulirsch.

Η Ελλάδα, ανεγνώρισε την εκπληκτική προσωπικότητα του, μόλις το 1994, εκδίδοντας ένα γραμματόσημο πλάϊ – πλάϊ με τον Θαλή τον Μιλήσιο.

Παρότι η Ελλάδα του φέρθηκε με τέτοια αγνωμοσύνη, ο Καραθεοδωρής μιλούσε στο σπίτι του ελληνικά και λάτρευε την Ελλάδα και την ελληνική παράδοση.

Είναι εντυπωσιακό, που ο ξεχασμένος και παρεξηγημένος αυτός μεγάλος Έλληνας κατέλαβε την 12 θέση ανάμεσα στους μεγάλους του Σκάϊ.
Για την δική μου αντίληψη των πραγμάτων, ο Καραθεοδωρής έπρεπε να βρίσκεται ανάμεσα στους 10, αφήνοντας πίσω από το 100 το Κωνσταντίνο Καραμανλή και μερικούς άλλους πολιτικούς της νεότερης Ελλάδας, που βλάφτηκε και καθόλου δεν ωφελήθηκε από δαύτους.

______________________________________________________

Παρατηρηση από

L’Enfant de la Haute Mer

Το όνομά του είναι Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, χωρις "ς" : έτσι συνηθιζόταν τότε στην Πόλη.Το "ς" στο επώνυμο, το έπαιρνε μόνο ο πρώτος, ο γενάρχης του επωνύμου.Ύστερα απ'αυτόν, όλοι οι επίγονοι άντρες, δεν είχαν "ς", μια που Καραθεοδωρή σήμαινε εφεξής, ο γιός του Καραθεοδωρή, κλπ κλπΓια τις γυναίκες εννοείται, γινόταν το αυτονόητο. Κάποια ήταν κόρη ή σύζυγος πχ "Καραθεοδωρή".Έχουμε πλείστα τέτοια παραδείγματα πχ ο Αλέξανδρος Πασπάτη.Αυτή η πρακτική είχε επίσης ως αποτέλεσμα οι σύζυγοι να έχουν

πανομοιότυπο επώνυμο.

______________________________________________

Σχόλιο που έλαβα από με e-mail:

(http://assets.in.gr/dGenesis/assets/Content5/Photo/812119_b.jpg)

Απόσπασμα επιστολής του Αϊνστάιν προς τον Κων.Καραθεοδωρή. Η επιστολή, μαζί με άλλες, παρουσιάστηκε το 2005 στο Μόναχο.

Μοναδικό επιστημονικό υλικό εκατοντάδων χειρογράφων του παγκόσμιας φήμης Έλληνα μαθηματικού Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή ήλθαν στο φως της δημοσιότητας από τα αρχεία της Ακαδημίας του Μονάχου.«Ο Κων.Καραθεοδωρής είναι για την Ελλάδα ό,τι ο Αϊνστάιν για το Ισραήλ. Στο Ισραήλ όμως διδάσκεται το έργο του Αϊνστάιν ενώ στην Ελλάδα το έργο του Καραθεοδωρή μεγάλης εμβέλειας και με πολλές πρακτικές εφαρμογές αγνοείται» αναφέρει ο ένας εκ των ερευνητών, Νίκος Λυγερός που μαζί με τον Σάκη Λυπορδέζη είναι οι επιστημονικοί σύμβουλοι του υπουργείου Εξωτερικών για τη συγκέντρωση του έργου του Έλληνα μαθηματικού. Τα χειρόγραφα του Μονάχου, αντίγραφα των οποίων θα δοθούν στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, περιλαμβάνουν κείμενα που αφορούν την αναδιοργάνωση του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το 1932, την οποία είχε αναλάβει ο Kαραθεοδωρής, τη μελέτη του για τους κίονες του Παρθενώνα και επαφές που είχε μέσω Σμύρνης, όπου είχε σταλεί το 1919 από τον Ελευθέριο Βενιζέλο για να οργανώσει το Πανεπιστήμιο της μικρασιατικής μητρόπολης του Ελληνισμού. Τα κείμενα αυτά όπως και το υπόλοιπο υλικό που έχει συγκεντρωθεί θα τοποθετηθούν στο Μουσείο Καραθεοδωρή στην ιδιαίτερη πατρίδα του την Κομοτηνή, ενώ ετοιμάζεται και η σύσταση Ινστιτούτου για τη μελέτη του έργου του. Ως τώρα, το υπουργείο Εξωτερικών το οποίο χρηματοδοτεί την προσπάθεια έχει στην κατοχή του: 40 βιβλία του Έλληνα μαθηματικού, αντίγραφα πέντε επιστολών του Καραθεοδωρή προς τον Αϊνστάιν, από τα αρχεία του Ισραήλ -οι επιστολές του Αϊνστάιν προς τον Καραθεοδωρή βρίσκονται στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ- και αλληλογραφία του Καραθεοδωρή με μεγάλους μαθηματικούς και φυσικούς της εποχής. Η ελληνική αντιπροσωπεία, υπό τον υφυπουργό Εξωτερικών Ευρυπίδη Στυλιανίδη, επισκέφθηκε και το σπίτι του μεγάλου μαθηματικού στο Μόναχο, όπου πέθανε το 1950.

_______________________________________________________________

Τo 1936 θεσπίζεται το βραβείο Fields για τα μαθηματικά. Είναι διεθνώς αναγνωρισμένο το κύρος του βραβείου Fields στα Μαθηματικά και η συμβολή του στην ανάπτυξη της μαθηματικής επιστήμης.
Το βραβείο Fields απονέμεται κάθε τέσσερα χρόνια κατά τη διάρκεια διεθνούς συνεδρίου. Αποδέκτες είναι μαθηματικοί κάτω των σαράντα χρόνων, ενώ η επιτροπή αξιολόγησης απαρτίζεται από κορυφαίους μαθηματικούς αναγνωρισμένου κύρους.
Το πολύ σημαντικό για μας τους Έλληνες είναι ότι ο Κ. Καραθεοδωρή ήταν ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής στην πρώτη απονομή, παρότι δεν υπήρξε ποτέ μέχρι σήμερα κάποιος Έλληνας που να πήρε το βραβείο Fields. Αυτό καταδεικνύει το ανυπέρβλητο κύρος του μεγάλου Έλληνα μαθηματικού.
Άλλοι κριτές ήταν ο Eli Cartan (φίλος του Καραθεοδωρή), ο George Brikhoff, Francesco Severi και Teigi Takagi.
Το 1936 σε μία εκδήλωση για τα 400 χρόνια από την ίδρυση της μαθηματικής εταιρείας στην Αμερική η παρουσία του Καραθεοδωρή συγκεντρώνει ενθουσιώδες ακροατήριο 1000 ατόμων όπου γίνεται και ειδική εκδήλωση προς τιμήν του. Ελλείψει χώρου η εκδήλωση γίνεται στον προαύλιο χώρο. Το 1945 τρία πανεπιστήμια των ΗΠΑ μεταξύ αυτών και του Harvard του προσφέρουν θέση αλλά ήδη ήτο 72 ετών.