Donnerstag, 14. August 2008

Η Αλεξάνδρεια και η Πέρσα Κουμούτση



Οι ετησίες (1) είναι ξεροί και δυνατοί άνεμοι που φυσούν από τα τέλη Ιουλίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου.
Φαντάζομαι ότι κανείς από τα αρχαία ακόμα χρόνια δεν θα τις αγαπούσε ιδιαίτερα. Γιατί τους χάλαγε τα ταξείδια και έβαζε σε κίνδυνο τα πλοία τους, πρωτόγονα μεν, αλλά και τα μοναδικά μεταφορικά μέσα για τρόφιμα και άλλα είδη. Η μεταφορά δια ξηράς δεν μπορούσε να αποφέρει πολλά πράγματα, πρώτον γιατί ήταν ανασφαλής και δεύτερον γιατί ήταν αδύνατη η μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων, ας πούμε για παράδειγμα σιτηρών.


Αρχαίο κυπριακό πλοίο

Την εποχή της μεγάλης ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, πρώτα η Αίγυπτος, και ύστερα η υπόλοιπη Μεσοποταμία, προμήθευαν με σιτηρά τον τότε κόσμο. Αν κάτι πήγαινε στραβά, αν δηλαδή ενέσκηπτε καμιά μεγάλη φουρτούνα και βούλιαζαν τα πλοία, τότε πεινούσαν οι πάντες. Γη της επαγγελίας, ονομάζει η εβραϊκή (χριστιανική) θρησκεία την Παλαιστίνη – Ισραήλ, αλλά εγώ νομίζω ότι η γη της επαγγελίας ήταν η Αίγυπτος.

Σ αυτή τη χώρα, το ελληνικό στοιχείο είχε σημαντική παρουσία που ξεκινάει από πάρα, μα πάρα πολύ παλιά!
Τόσο παλιά και τόσο συνεχή, που ο ιστορικός – συγγραφέας John Maddox Roberts, αναφέρει την Κλεοπάτρα, σαν μια ελληνίδα εξαιρετικής σαγήνης, ευφυΐας, αλλά και …. ασχήμιας (2).

Για να ξαναγυρίσουμε στις ετησίες, σήμερα, μάλλον μόνο οι φανατικοί ιστιοπλόοι τις επιζητούν. Εγώ μετράω τις μέρες να φύγουν και να ξεκουμπιστούν, γιατί, όσο φυσάει 7 και 8 και συχνά και 10 Μποφόρ, αυξάνεται ο κίνδυνος των πυρκαγιών! Συνήθως, οι ετησίες ξεθυμαίνουν μετά της Παναγίας. Δηλαδή, λίγο ακόμα και την σκαπουλάραμε για εφέτος, αν και πέρυσι το θεριό της φωτιάς όρμησε στις 26 Αυγούστου και σάρωσε στη διάβα του βουνά, λαγκάδια, ζωντανά και σπίτια.

Κουράγιο αδέλφια να περάσει ο Αύγουστος, χωρίς την περσινή τραγωδία και του χρόνου πάλι βλέπουμε.

Ο Αύγουστος, παρά τις ετησίες, είναι ο μήνας που με μαγεύει περισσότερο από όλους τους άλλους, γιατί θυμάμαι τα μικράτα μου, όταν σκαρφάλωνα σε μια συκιά, για να διαβάσω με την ησυχία μου!
Σήμερα, μερικές 10ετίες μετά, συνεχίζω να διαβάζω όχι σκαρφαλωμένη σε μια συκιά, αλλά δίπλα της. Δεν είναι ούτε η ίδια η συκιά, ούτε το ίδιο οικόπεδο και κυρίως ούτε η ίδια ηλικία. Ούτε ο μπαμπάς, ούτε η μαμά είναι πια εδώ. Φευγάτοι και αυτοί και η συκιά, αφού έπεσε θύμα της προόδου και της τσιμεντοποίησης! Αλλά κάποιες αναγνώσεις διατηρούν την ίδια νεανικότητα, που όπως φεύγει σαν νεράκι ανάμεσα από τα χέρια μας, αφήνει μια πικρή ανάμνηση, όπως λέμε νοσταλγία!
Νοσταλγία που δηλώνει το άλγος που νοιώθουμε μακριά από τις ρίζες μας!

Αυτή η νοσταλγία σε αρπάζει όταν διαβάζεις την Πέρσα Κουμούτση.
Για την Πέρσα Κουμούτση έχω κάνει άλλη μια ανάρτηση για το τρίτο βιβλίο της «δυτικά του Νείλου».
Εδώ θα σας πω δυο λόγια για τα άλλα δύο βιβλία της.



Αλεξάνδρεια στο δρόμο των ξένων

Δεν θα περίμενε κανείς πολλά από το πρώτο βιβλίο μιας νεαρής συγγραφέας και μάλιστα, όταν αποφασίζει να γράψει για μια πόλη που άλλα ιερά τέρατα της ελληνικής και της ξένης λογοτεχνίας έχουν γράψει αριστουργήματα, με πρώτο και καλλίτερο τον Κωνσταντίνο Καβάφη, ή τον Στρατή Τσίρκα. Και όμως, με μια γραφή στιβαρή, γεμάτη αυτοπεποίθηση, χωρίς τσιριτζάτζουλες και εξωτερικές αναφορές σε λόγια άλλων μεγάλων συγγραφέων, για να ενισχύσει το λόγο της, η Πέρσα Κουμούτση καταφέρνει να μας μεταφέρει στη μαγεία αυτής της αστραφτερής και ερωτικής πόλης, της Αλεξάνδρειας. Τα Κεφάλαια χωρίζουν το ένα από το άλλο σαν νησάκια ενός ενιαίου αρχιπελάγους. Αυτό το παρατήρησα και στο πρώτο βιβλίο που είχα την τύχη να διαβάσω. Η Αλεξάνδρεια στο δρόμο των ξένων, είναι η ιστορία μιας οικογένειας που μαζεύει τα υπάρχοντα της σε ένα μπόγο και ξενιτεύεται από την Σμύρνη, 8 χρόνια πριν τον …συνωστισμό, με προορισμό την Αίγυπτο. Ο κυρ Γιάννης και η κυρία Βασιλική φτάνουν στην Αίγυπτο με τρία κορίτσια στην αγκαλιά. Σχεδόν αμέσως, θα βρουν δουλειά, θα προκόψουν και θα αποκτήσουν άλλα δύο κορίτσια. Την Ελένη και την Περσεφόνη. Η Περσεφόνη, το κύριο πρόσωπο του έργου, θα βιώσει τα τραγικά γεγονότα του προηγούμενου αιώνα, όπως ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, αλλά κυρίως θα βιώσει το τέλος του υπέροχου αυτού παραμυθιού της ιστορίας των Ελλήνων στην Αίγυπτο, που ξεκινάει από τους Πτολεμαίους και τελειώνει με τον Νάσερ το 1951.







Τα χρόνια της νεότητας του, ο ηδονικός του βίος.

Επήγα
Δεν εδεσμεύθηκα.
Τελείως αφέθηκα κ' επήγα.
Στες απολαύσεις,
που μισό πραγματικές,
μισό γυρνάμενες μες στο μυαλό μου ήσαν,
επήγα μες στην φωτισμένη νύχτα.
Κ' ήπια από δυνατά κρασιά,
καθώς που πίνουν οι ανδρείοι της ηδονής.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης


Λίγα είναι τα βιβλία που διαβάζοντάς τα, ξέρω ότι δεν θα τα ξεχάσω ποτέ.
Πως μπορεί να έχεις διαβάσει το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέη και να το ξεχάσεις; Το βιβλίο αυτό το διάβασα στην έκτη δημοτικού και ακόμα το θυμάμαι σα να το διάβασα εχτές.
Η Πέρσα Κουμούτση, στο βιβλίο της Τα χρόνια της νεότητας του, ο ηδονικός του βίος,
φτιάχνει ένα αντι-Ντόριαν. Ο Κωνσταντίνος Βάκαρης, συμμαθητής του μεγάλου Αλεξανδρινού, γερνάει με πολλαπλάσια ταχύτητα από ότι ένας κανονικός άνθρωπος. Η ζωή του φεύγει σαν χείμαρρος μέσα από τα χέρια του και ο Βάκαρης αναπολεί το χαμένο χτές, αλλά ταυτόχρονα και το χαμένο του μέλλον.
Συγκλονιστική γραφή, συγκλονιστική ιστορία με φόντο την Αλεξάνδρεια της αρχής του προηγούμενου αιώνα, που και αυτή οσονούπω σε ότι αφορά τον ελληνισμό θα φυλλορροήσει και θα σβήσει.
Διάλεξα, ένα πολύ ενδεικτικό κομμάτι από το βιβλίο της:

«Τι θα πρεπε να κάνει κανείς για να μην ξοδέψει τη ζωή του μάταια; Να διασκεδάσει; Διασκέδασε με το παραπάνω, ώσπου έστρεψε την οργή των ανθρώπων και των δαιμόνων πάνω του. Να αγαπήσει; Αγάπησε και αγαπήθηκε με πάθος, ώσπου τα λάθη του πλήθυναν τόσο που δεν αποτιμούνται πια. Να πιστέψει στους συνανθρώπους του; Το έκανε, έστω κι αν μερικές φορές επέλεξε λάθος πρόσωπα. ….
Η μήπως να πετύχει ένα αθάνατο δημιούργημα; Αλλά μόνο οι επιστήμονες και οι ποιητές έχουν αυτό το προνόμιο. Οι υπόλοιποι όπως οι απλοί θνητοί, οι καθημερινοί άνθρωποι της ζωής; Τι αναμένεται από αυτούς να κάνουν; Ποιο είναι το δημιούργημα τους; Η διαιώνιση του είδους μήπως; Αλλά γιατί και για ποιο λόγο;
……………………
Ποια είναι η ουσία της ζωής; Συνέχισε να αναρωτιέται πάλι, μόλις ο πόνος υποχωρούσε κάπως. Ποιος είναι ο στόχος; Μακάρι να μπορούσε να ήξερε. Όμως ακόμα και τώρα που είχε τη σοφία του κόσμου συγκεντρωμένη στα χέρια του, καθώς ακουμπούσε τον θάνατο με τα ακροδάχτυλα του, δεν μπορούσε να μαντέψει, δεν μπορούσε να φανταστεί.
………………………………….
Για ένα πράγμα μόνο ήταν σίγουρος: δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τους εαυτούς μας, από τις πράξεις μας, από την συναισθηματική μας μοναξιά, έτσι είμαστε φτιαγμένοι. Κι ό,τι κι αν κάνουμε, όσο κι αν προσπαθήσουμε, μια άλλη δύναμη έξω από μας καθορίζει τη ζωή μας.


*************************************************
(1) Τις ετησίες τις λέμε και μελτέμια.
(2): John Maddox Roberts, Η πριγκίπισσα και οι πειρατές. Ο Roberts αναφέρει στο βιβλίο αυτό, ότι η Κλεοπάτρα, παρα τα όσα πιστεύνται, ήταν άσχημη και στραβοκάνα. Εντύπωση κάνει και γι αυτό το αναφέρω εδώ, ότι ονομάζει την Κλεοπάτρα ..... ελληνίδα! Κανονικά έπρεπε, (για να είμαστε in) σαν απόγονη των Πτολεμαίων να την πεί.....σκοπιανή!

7 Kommentare:

  1. @ πρόλαβες και το διάβασες;!
    εγώ θα τα διαβάσω στη βδομάδα των διακοπών μου...

    ξέρω προκαταβολικά, πως θα μ' αρέσει !

    AntwortenLöschen
  2. ΑΡΚΕΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΘΑ ΤΟ ΚΟΙΤΑΞΩ..ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

    AntwortenLöschen
  3. @ quartier libre,

    ΤΑ διάβασα θέλεις να πεις.
    Δύο βιβλία της Πέρσας και ένα του John Maddox.

    Τωρα διαβάζω το "Saat der Zerstoerung" (Σπόροι της καταστροφής) και τα έχω παίξει!

    καλή ξεκούραση

    AntwortenLöschen
  4. @ anemos5,

    Είναι πολύ ξεκούραστες αναγνώσεις!
    Στις συνιστω ανεπιφύλλακτα

    AntwortenLöschen
  5. θα τα διαβάσω κι εγώ!

    AntwortenLöschen
  6. mou fainetai oti vrika dyo nea vivlia na diavaso..Apo tin perigrafi sou fainonta ikana na se kathilosoun kai na ta thymasi karo..
    Kalo vrady.

    AntwortenLöschen
  7. @ abttha, @ giousouroum,

    Είναι δυο εύκολοδιάβαστα, ευκολοχώνευτα, ευχάριστα και νοσταλγικά βιβλία. Απο αυτά που τα πετυχαίνει κανείς αραιά και που!

    καλό βράδυ σε αμφότερους και τους δύο που λένε όσοι μιλάνε καλά ελληνικά

    AntwortenLöschen

καλημέρα και καλά σχόλια:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...