Επιβιώνοντας της επιστήμης ή το τέλος της αθωότητας

Αυτό το εκπληκτικό ποίημα της Ingeborg Bachmann, το ψάρεψα στο δίκτυ και έσπευσα να το μεταφράσω. Ελπίζω να μην εχω κάνει τέτοια μίζερη μετάφραση που να σας διαφύγει το βαθυ οικολογικό πνεύμα που το διαπαίρνει. Οι γερμανομαθείς μπορούν να βρούν το πρωτότυπο στο τέλος της ανάρτησης.

Ελεύθερη πρόσβαση

Με πουλιά ακόμα μισοκοιμισμένα
και δένδρα αγκαλιασμένα με τον άνεμο
ξυπνάει η μέρα, και η θάλασσα
την λούζει με αφρούς.

Τα ποτάμια ορμούν στο ανοιχτό πέλαγος.
Η στεριά με άνθη δροσερά γλυκοφιλά
μιαν υπόσχεση αγάπης
στο στόμα του καθαρού αέρα

Η γη δεν θέλει να ντυθεί με μανιτάρι φλεγόμενο
δεν θέλει ο ουρανός να αντικρίζει αποδιωγμένα πλάσματα
Ούτε δε θέλει να αφανίσει με βροχές και κεραυνούς οργής
τις ανήκουστες φωνές της καταστροφής

Μαζί με μας θέλει να δει τα πολύχρωμα αδέλφια
και τις γκρίζες αδελφές να ξυπνούν
τον βασιλιά ιχθύ, την υψηλότητα του το αηδόνι
και την φλογερή πριγκίπισσα σαλαμάνδρα

Για μας φυτεύει κοράλλια στις θάλασσες
διατάζει τα δάση, να υπακούουν
Το μάρμαρο, να ζωγραφίζει φλέβες ωραίες
την δρόσο, ξανά πάνω στη στάχτη να βαδίσει

Η Γη θέλει κάθε μέρα από τη νύχτα
ελεύθερα στο σύμπαν να ξανοίγεται
για να γεννιούνται κ’ άλλα χίλια και ένα ξημερώματα
η αρχέγονη ομορφιά να επιφέρει τη χάρη Της
*

*

Αφορμή για την παρούσα ανάρτηση μου έδωσε η πίστη που βλέπω να εκφράζουν πολλοί συμπλόγκερ προς την επιστήμη, τους διανοούμενους, τους σοφούς, τους επώνυμες και επαΐοντες. Είναι μια πίστη, που καθόλου δεν διαφέρει από την τυφλή πίστη που επέδειξε και συνεχίζει να επιδεικνύει η ανθρωπότητα απέναντι στην ανορθολογικότητα της θρησκείας. Η μόνη διαφορά είναι ότι σήμερα αυτή η πίστη έχει οδηγήσει τη κοινωνία των ανθρώπων σε μια βαθειά και επικίνδυνη κρίση όλων των αξιών, που με πολύ μεγάλο κόπο έστησε ο άνθρωπος και που χάρις αυτών των αξιών κατάφερε να επιβιώσει μέσα στις χιλιετίες της ύπαρξης του. Δεν είναι η πρώτη φορά που αναφέρομαι σ αυτή την νέα πανούκλα του αιώνα μας. Διαβάζοντας τον Ζαν – Ζακ Σαλομών, (επιβιώνοντας της επιστήμης) επέλεξα μια αποκαλυπτική στάση αγέλης της πολιτισμένης Δύσης απέναντι στο πιο βάρβαρο γεγονός του περασμένου αιώνα. Διαβάστε το και δεν θα δυσκολευτείτε καθόλου να βρείτε ομοιότητες με το σήμερα.

Ακόμα και αν δεν πέφτουν ατομικές βόμβες και δεν αφιερώνεται ολάκαιρος ο τύπος στην εξύμνηση των ομαδικών φόνων, αυτή η αγελαία συμπεριφορά του τύπου για κάθε γεγονός μεγάλο ή μικρό δεν έχει σταματήσει τα τελευταία χρόνια να επαναλαμβάνεται με τάση εξαφάνισης ακόμα και αυτών των ολίγων εξαιρέσεων.

Η ελληνική κοινωνία υφίσταται αυτή την πανούκλα στο μέγιστο. Επειδή ίσως στη χώρα μας η επιστήμη παράγει ακόμα λιγότερες αξίες από ότι στην αλλοδαπή, αυτή η υποτυπώδης επιστημονική κοινότητα προσπαθεί να επιβάλει τις –ούτως η άλλως ανορθολογικές απόψεις της - με περισσότερη λεκτική βία, εξοβελίζοντας κάθε αντίσταση ενάντια της ιερής «τάξης των επιστημόνων» στο χώρο της ακροδεξιάς και της σκοταδιστική θρησκείας.

Στις 6 Αυγούστου του 1945 έπεσε στην Χιροσίμα η πρώτη ατομική βόμβα. Όλος ο τύπος εκείνης της εποχής ανέγραψε με τους πιο μεγάλους τίτλους με δέος και αδιάκριτο θαυμασμό την δύναμη της επιστήμης και της τεχνολογίας.

Μόνο μια εφημερίδα και σ αυτήν την εφημερία μόνο ένας δημοσιογράφος δεν συμμετείχε στο κονσέρτο των εγκωμίων. Ο Albert Camus στην «Μάχη»
Ας διαβάσουμε ορισμένα αποσπάσματα:

«Ο κόσμος είναι αυτός που είναι, δηλαδή ένα τίποτα. Αυτό το ξέρει ο καθένας από χτες, χάρη στην απίστευτη ομοφωνία την οποία πέτυχαν το ραδιόφωνο, οι εφημερίδες και τα ειδησεογραφικά πρακτορεία πάνω στο θέμα της ατομικής βόμβας. Πράγματι με ένα πλήθος ενθουσιωδών σχολιασμών, μας πληροφορούν ότι οποιαδήποτε πόλη μεσαίας σπουδαιότητας μπορεί να καταστραφεί ολοκληρωτικά από μια βόμβα που έχει το μέγεθος μιας μπάλας ποδοσφαίρου. Οι αμερικανικές, οι αγγλικές και οι γαλλικές εφημερίδες βρίθουν κομψών άρθρων για το μέλλον για το παρελθόν για τους εφευρέτες για τον κόσμο για τον ειρηνικό προορισμό και τα αποτελέσματα του πολέμου, για τις πολιτικές συνέπειες, καθώς και για τον ανεξάρτητο χαρακτήρα της ατομικής βόμβας.

Θα συνοψίσουμε με μια φράση:

ο μηχανικός πολιτισμός μόλις έφτασε στον ύψιστο βαθμό της αγριότητας του. Θα χρειαστούμε πλέον να επιλέξουμε στο άμεσο ή στο πιο μακρινό μέλλον, ανάμεσα στην ομαδική αυτοκτονία και στην έξυπνη χρησιμοποίηση των επιστημονικών κατακτήσεων.

Όσο θα περιμένουμε, επιτρέπεται να σκεφτούμε ότι υπάρχει μια κάποια απρέπεια στο γεγονός ότι γιορτάζουμε με αυτό τον τρόπο μια ανακάλυψη η οποία τίθεται αρχικά στην υπηρεσία της πιο τρομερής μανίας καταστροφής που έχει επιδείξει ο άνθρωπος εδώ και αιώνες. Για το γεγονός ότι, σε έναν κόσμο παραδομένο στο σπαραγμό της βίας, ανίκανο για οποιαδήποτε έλεγχο, αδιάφορο για την απλή ευτυχία των ανθρώπων, η επιστήμη αφιερώνεται στην οργανωμένη δολοφονία, κανένας ασφαλώς, εκτός ίσως από τους αμετανόητους ιδεαλιστές δεν θα διανοηθεί να αισθανθεί έκπληξη….
Ούτως ή άλλως δεν επιβιώναμε εύκολα μέσα σε ένα κόσμο που βασανίζεται. Να που μας προτείνεται μια καινούργια αγωνία, που έχει όλες τις πιθανότητες να είναι οριστική. Προσφέρουμε αναμφίβολα στην ανθρωπότητα την τελευταία της ευκαιρία. Αυτό το θέμα θα μπορούσε να αποτελέσει πρόσχημα για μια ειδική έκδοση.

Σίγουρα, όμως, θα έπρεπε να είναι η αφορμή για κάποιες σκέψεις και πολλή σιωπή".

******************
Σημειώσεις

1. Ο Albert Camus, γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου του 1913 στην Αλγερία από πατέρα γαλλικής καταγωγής και μητέρας ισπανικής και πέθανε στις 4 Ιανουαρίου του 1960 στη Γαλλία. Το 1957 πήρε το γνωστό βραβείο που σήμερα το παίρνει όποιος ανήκει στην κλίκα της παγκοσμιοποίησης.

2. επεξηγήσεις του χάρτη, από την Βίκη:

κοκκινο ανοιχτό: Χωρες κάτοχοι της ατομικής τεχνολογίας με σύμβαση μη διασποράς των πυρηνικών όπλων.

Κόκκινο βαθύ: χωρίς σύμβαση μη διασποράς

Κίτρινο: μάλλον κάτοχοι ( Ιράν Συρία, Σ. Αραβία)
Μπλέ: Εγκατέλειψαν το πρόγραμμα

*********************************
Freies Geleit

Mit schlaftrunkenen Vögeln
und winddurchschossenen Bäumen
steht der Tag auf, und das Meer
leert einen schäumenden Becher auf ihn.

Die Flüsse wallen ans große Wasser,
und das Land legt Liebesversprechen
der reinen Luft in den Mund
mit frischen Blumen.

Die Erde will keinen Rauchpilz tragen,
kein Geschöpf ausspeien vorm Himmel,
mit Regen und Zornesblitzen abschaffen
die unerhörten Stimmen des Verderbens.

Mit uns will sie die bunten Brüder
und grauen Schwestern erwachen sehn,
den König Fisch, die Hoheit Nachtigall
und den Feuerfürsten Salamander.

Für uns pflanzt sie Korallen ins Meer.
Wäldern befiehlt sie, Ruhe zu halten,
dem Marmor, die schöne Ader zu schwellen,
noch einmal dem Tau, über die Asche zu gehn.

Die Erde will ein freies Geleit ins All
jeden Tag aus der Nacht haben,
daß noch tausend und ein Morgen wird
von der alten Schönheit jungen Gnaden.